به گزارش ایرنا، 'علیرضا اورنگی' در مراسم گرامی داشت روز ملی آبخیزداری در زاهدان افزود: آب و خاك دو عنصر اصلی برای حیات انسان و سایر موجودات به شمار می رود كه عدم استفاده صحیح و اصولی از این منابع، پیامدهای ناخوشایندی از قبیل سیل، كم آبی، خشكسالی، فرسایش خاك و در نهایت كاهش حاصلخیزی زمین ها و عوارض دیگر را باعث می شود.

وی اظهار داشت: با نگاهی به وضعیت موجود در كشور در می یابیم كه ایران كشوری با اكوسیستم شكننده است كه تقریبا 85 درصد از مساحت آن در منطقه خشك و نیمه خشك قرار گرفته است.

او افزود: متوسط بارندگی كل كشور ثلث متوسط بارش جهانی و تبخیر آن بیش از سه برابر متوسط جهانی است، میزان فرسایش خاك به طور متوسط 16 تن در هر هكتار و رسوبات آب كه سدها را در برگرفته، 238 میلیون مترمكعب در سال است.

معاون وزیر جهاد كشاورزی بیان كرد: همچنین در بررسی وضعیت حاكم بر منابع طبیعی كشور می توان گفت كه از گستره 165 میلیون هكتاری ایران، حدود 9 درصد را عرصه های جنگلی و 53 درصد را مراتع تشكیل می دهند و باقی آن شامل دریا، دریاچه، بیابان و كویر است.

او اظهار داشت: 136 میلیون هكتار از مساحت كشور را منابع طبیعی تشكیل می دهد و 29 میلیون هكتار دیگر مربوط به سایر كاربری ها نظیر كشاورزی، مناطق مسكونی و راه و غیره است.

رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری كشور ادامه داد: در راستای بررسی ارزشهای اقتصادی منابع طبیعی براساس داده های سازمان خواربار و كشاورزی ملل متحد (FAO)، ارزش هر هكتار مرتع در طول سال معادل 232 دلار، ارزش جنگل معادل 669 دلار در هر هكتار، ارزش انباشت رسوب در مخازن و سدها بیش از 400 میلیارد دلار در سال، سیلاب های حدود 300 میلیارد دلار در سال برآورد شده است.

وی بیان كرد: با توجه به اهمیت منابع طبیعی در ایران و به علت بهره برداری های غیراصولی از این منابع، آب و فرسایش خاك از دغدغه های اصلی كشور می باشد كه یكی از این اقدامات برای حفظ دو منبع یعنی آب و خاك و بهره برداری مناسب از آنها، آبخیزداری است.

اورنگی اظهار داشت: آبخیزداری در واقع استفاده درست از آب و خاك و گیاه و در نهایت سرزمین است كه امروزه دولتها و مردم برای آنها ارزش فراوانی قایل هستند و فعالیت های سازمان جنگلها نیز در راستای مهار سیلاب ها و هرزآبها و كاهش فرسایش خاك با مشاركت جدی مردم قرار دارد.

وی گفت: آبخیزداری در واقع همان برنامه ریزی برای حفظ و احیای منابع طبیعی پایه و بهره برداری محدود از آنها در حوزه آبخیز بدون اثرات زیان بار در محیط طبیعی است.

او افزود: در هر حال برای اجرای عملیات آبخیزداری با توجه به ماهیت اكوسیستم موجود در یك حوزه باید عوامل اقتصادی، فرهنگی و همچنین عوامل تاثیرگذار بر كنشهای درونی حوزه های آبخیز را مدنظر قرار داد.

وی اظهار داشت: آبخیزداری به دنبال اجرای یك برنامه جامع و هماهنگ برای منابع یك حوزه آبخیز است كه همه در راستای اهداف توسعه پایدار باشند و در واقع توسعه پایدار در حوزه آبخیز، تنظیم رژیم جریان آب، حفظ و بهبود كیفیت آب، حفظ كیفیت اكولوژیكی گیاه و جانور، حفظ و توسعه منابع انرژی در آن حوزه است.

او افزود: در سالهای گذشته، روند عملیات توسعه ای به صورت تك منظوره و فقط برپایه استحصال آب و استفاده از آن انجام می گرفت، در صورتی كه امروزه باید به سویی حركت كرد كه ضمن در نظر گرفتن استحصال آبی برای مسایلی همچون حفظ منابع طبیعی، دام، محیط زیست، فرسایش، رسوب، كشاورزی و سایر سیاست گذاری و برنامه ریزی انجام داد.

وی گفت: متاسفانه عدم سیاست گذاری و برنامه ریزی و تبیین راهبرد مدیریتی برای منابع آبخیز پیامدهای از قبیل، تعارض بین منافع ملی با منافع منطقه ای، نبود ارتباط منطقی بین منابع آبخیز، تمركز یا عدم تمركز بر روی اهداف خاص بدون توجه به اولویت های حوزه كه در تعارض با منافع بهره برداران است، باعث شده است.

او گفت: از آنجا كه جامع نگری به عنوان سرلوحه فعالیت های آبخیزداری در عرصه منابع طبیعی را انتخاب كرده ایم، مدیریت منفرد و حوزه ای صرفا با دید استحصال آب یا تامین آب یا جلوگیری از فرسایش خاك در دوره جدید كارایی لازم را نخواهد داشت.

وی افزود: با ادامه این روند نه تنها نمی توان حوزه های آبخیز را از خطرات مصون داشت بلكه به اهداف توسعه پایدار نیز دست نخواهیم یافت، لذا باید ضمن در نظر گرفتن اقتصاد آبی، برای مصارفی مثل محیط طبیعی، محیط زیست، احیای پوشش گیاهی، فرسایش و كشاورزی در قالب مسایل مدیریتی جدید سیاست گذاری كرد. ك/2

7315/653/330